Analyse Human Capital Agenda’s
Inspiratie en concrete handvatten voor een veerkrachtige en inclusieve arbeidsmarkt, die sociaaleconomisch toekomstbestendig is.
17 december 2024
Bijstandsgerechtigden op zoek naar werk
Welke factoren zijn doorslaggevend en wat betekent dit voor de gemeentelijke dienstverlening?
Vaak wordt gedacht dat de armoedeval demotiverend werkt bij het zoeken naar werk door bijstandsgerechtigden. Er is echter maar weinig – en tegenstrijdig – empirisch bewijs over de gedragseffecten van de armoedeval. Het kan zo zijn dat mensen er financieel op achteruitgaat gaan, wanneer zij een betaalde baan accepteren, maar dat betekent niet dat zij geen baan willen. Er spelen ook andere factoren mee. Deze publicatie geeft (lokale) beleidsmakers zicht op de factoren die een (de)motiverende rol spelen in het zoekgedrag van bijstandsgerechtigden naar werk. Dit helpt hen bij het inrichten van een effectieve dienstverlening die aansluit bij de motivatie van werkzoekenden.
Platform31 sprak in dit onderzoek met 45 bijstandsgerechtigden die willen én kunnen werken en tien klantmanagers over het zoekgedrag naar werk. De onderzoekvragen:
- Wat zijn factoren die positief of negatief een rol spelen in het zoekgedrag van bijstandsgerechtigden naar een (betaalde) baan?
- In hoeverre spelen financiële motieven voor bijstandsgerechtigden een rol in hun zoekgedrag naar een (betaalde) baan?
- Wat zijn redenen voor bijstandsgerechtigden om een betaalde baan wel of niet te accepteren?
Meerdere factoren spelen een rol
Uit dit onderzoek blijkt onder andere dat er vaak meerdere factoren een rol spelen in het zoekgedrag van bijstandsgerechtigden naar werk. Het hebben van een sterke intrinsieke motivatie – in de vorm van een bepaalde passie voor een opleiding of baan, of het hebben van een duidelijke stip op de horizon – komt als belangrijkste factor naar voren om veel energie en tijd te steken in het zoeken naar een baan. Daarnaast worden het relevant zijn voor de maatschappij in de vorm van “iets positiefs willen bijdragen of nuttig willen zijn” en het opdoen van sociale contacten “samen met anderen bezig zijn” vaak genoemd. Financiële motieven worden ook genoemd, maar vormen voor slechts in beperkte mate het belangrijkste motief.
Aanbevelingen voor beleidsmakers
Aansluitend op de bevindingen uit dit onderzoek zien wij de volgende aanbevelingen voor beleidsmakers:
- Investeer in:
- aandacht en intensieve persoonlijke begeleiding;
- coachende vaardigheden en gesprekstechnieken;
- kennis over het toeslagensysteem en de invloed ervan op de hoogte van het inkomen
- Werk institutionele belemmeringen weg rond parttime werk.
- Verken de mogelijkheden tot experimenteren met de basisbaan.
- Heb oog voor de individuele én maatschappelijke baten van vrijwilligerswerk en mantelzorg.
"*" geeft vereiste velden aan